Prof.dr.ir. Kees Schouhamer Immink (1946); ontwerper van
coderingstechnieken
 |
|
|
|
Emmy Awards gaan gewoonlijk
naar televisiesterren, maar soms krijgt ook een bedrijf of
persoon een 'technische Emmy' voor een bijdrage die het wezen
van televisie sterk heeft verbeterd. Onlangs viel deze hoge
Amerikaanse eer te beurt aan Kees Schouhamer Immink, als blijk
van erkenning voor zijn baanbrekende bijdragen aan de
basiscodes van optische schijfsystemen zoals compact disc en
dvd.
Henk Tolsma
Immink heeft
sinds 1985 een essentiële rol gespeeld in de recording
industrie. Het is vrijwel onmogelijk te luisteren naar
digitale audio, of te kijken naar digitale video, gespeeld
door opname-apparatuur van welk merk of type ook - optisch,
magnetisch, optisch-magnetisch, schijf of tape - waarin niet
gebruik wordt gemaakt van één van zijn uitvindingen.
Dit is deel 3 van een
serie uit Technisch Weekblad over nieuwe helden onder
ingenieurs en wetenschappers. Op de speciale index-pagina
vindt u een overzicht van de hele serie.
| Immink treedt in 1972 in
dienst bij de onderzoeksgroep Optica van Philips NatLab. Hij
en zijn collega's verrichten onderzoek aan optische videodisc
recording. De coderingstechniek EFM en uitbreidingen daarvan,
die hij ontwikkelt voor de cd, zijn inmiddels geïmplementeerd
in vrijwel alle systemen voor optische recording voor digitale
audio en video.
Immink neemt deel aan de besprekingen in
1979-1980 tussen Philips en Sony, die leiden tot de in 1981
wereldwijd geaccepteerde standaard voor de compact disc. 'Wij,
de ontwikkelaars, hebben altijd onze twijfels gehad over de
cd. We hadden daarvoor aan de videolangspeelplaat gewerkt, en
die was ook geflopt. Het heeft ook wel vijf jaar geduurd voor
de markt de cd accepteerde.'
Blu ray
Meteen na
introductie van de cd in 1983 doet hij mee aan de eerste
experimenten met opneembare audio-cd's. Sony gebruikt een
soortgelijke techniek voor de minidisc, de eerste opneembare
audioschijf. Immink heeft ook de coderingstechnieken ontworpen
voor andere audio- en video-recording producten, zoals
cd-video (een beeldplaat van hoge kwaliteit en met
cd-kwaliteit audio, 1982), de digitale audio taperecorder
(1985), de dv-videorecorder (1992), de digital versatile disc
(dvd, 1996) de Onstream data tape recorder, de video disc
recorder (1998) en de blu ray disc (in 2002, dit moet de
opvolger van de dvd worden).
Rond 1988 werkt hij ook aan
het niet van de grond gekomen digitale compact
cassettesysteem. 'Wij wisten van tevoren dat het niet zou
lukken, maar de Philips-top zette het bij monde van Jan Timmer
toch door. Het energiegebruik was tien, twintig keer hoger dan
van de analoge cassettebandspeler, dus dat redt je niet met
één batterijtje. Maar het was een leuk project om aan te
werken. Band is een heel bewegelijk medium, vooral bij het
joggen dendert alles op en neer. Het is lastig daar codes voor
te ontwikkelen die onder alle omstandigheden werken.'
De
standaardenstrijd zoals die eind jaren zeventig rond de cd
woedde, herhaalde zich in 1995 met de dvd tussen enerzijds
Philips en Sony en aan de andere kant Toshiba en enkele
fabrikanten. De president van IBM bood aan te bemiddelen. 'Het
is leuk om op zijn uitnodiging voor één dag naar Hawaii te
vliegen om daar te proberen er in gezamenlijk overleg uit te
komen. Drie dagen later stelde IBM voor om de EFMplus-code van
Philips als standaard te accepteren. Toshiba en de anderen
zijn daarmee akkoord gegaan.'
Patenten
Immink
verlaat Philips in 1999, moe van al het reorganiseren en de
gedwongen functieroulaties. Hij richt samen met een voormalige
Philips-directeur in Rotterdam het bedrijf Turing Machines op,
en blijft doen waar hij goed in is: met pen, papier en
computer codes ontwikkelen - in hoge mate een combinatie van
wiskunde en natuurkunde - om op efficiënte wijze geluid en
beeld op compact discs op te slaan. In 2002 verkoopt hij drie
patenten betreffende dvd-spelers met een blauwe laser aan het
Koreaanse LG Electronics, voor een bedrag dat gelijk staat aan
het salaris dat hij in bijna honderd jaar bij Philips zou
kunnen verdienen.
Immink ontvangt in 1999 een koninklijke
onderscheiding. Hij is ook in het bezit van de IEEE Edison
medal (1999) en is opgenomen in de Consumer Eletronics Hall of
Fame. Hij is hoogleraar in de experimentele natuurkunde aan de
technische universiteiten van Essen en Singapore. Immink bezit
vijf Amerikaanse patenten en er staan vele boeken en
publicaties op zijn naam.
Kent u meer helden van
de techniek? Nederlandse mannen en vrouwen die aan de basis
van technische doorbraken hebben gestaan, en zonder wier inzet
en doorzettingsvermogen deze innovaties niet van de grond
waren gekomen.
U kunt ze aanmelden bij: h.tolsma@bp.vnu.com
Terug
| | |
